Het leven is kort
“U weet niet eens hoe uw leven er morgen uitziet” (Jak. 4:14)
Laatst vroeg iemand uit Nederland of ik over drie weken tijd had om af te spreken. Over drie weken heb ik nog niets gepland, dan weet ik nog niet of ik tijd ga hebben. Want zo is het leven hier in Bolivia. Mensen hebben zelden een agenda en spontane ontmoetingen zijn de norm. Ik moet bekennen dat ik daarin behoorlijk Boliviaans ben geworden.
In Nederland willen we weten waar we aan toe zijn. We willen weten of we nu al onze zomervakantie kunnen boeken, wanneer we weer een terrasje kunnen doen. De pandemie legt onze zwakheid bloot: we willen controle hebben. We worden nu gedwongen om de dingen per dag te nemen. We weten niet hoe morgen eruitziet en dat maakt ons onrustig. Gaan wij daar als christenen anders mee om? Of zijn wij net zo gesteld op de illusie van controle?
Jakobus gaat daarop in. Hij komt met het voorbeeld van een zakenman die op reis wil gaan voor een jaar. Een normale beschrijving van zakendoen en geld verdienen, dat is het probleem niet. Wat Jakobus aankaart, is de houding van zelfverzekerdheid en arrogantie die achter deze plannen schuilgaat. De zakenman pretendeert alles onder controle te hebben.
Het leven is kort, zegt Jakobus, het is als een damp “die heel even verschijnt en dan al verdwijnt”. We hebben onze levensduur niet in de hand. Het is net als met de rijke man uit de gelijkenis in Lucas 12. Hij had een goede opbrengst en wilde grotere schuren bouwen zodat hij ervan kon genieten. Maar nog diezelfde nacht stierf hij.
Deo volente
Wat de zakenman zou moeten zeggen is: “Als de Heer het wil, zijn we dan in leven en zullen we dit of dat doen”. Met plannen maken is niets mis, maar doe het wel in afhankelijkheid van God. Paulus voegde ook regelmatig een ‘zo de Here wil’ toe aan zijn plannen, bijvoorbeeld in 1 Korinthiërs 4:19 of Romeinen 1:10. Het interessante is dat hij dat niet elke keer doet. Calvijn merkte op dat dit ook niet elke keer gezegd hoeft te worden, zolang de houding van afhankelijkheid van God er maar is.
Daarom hoeft er geen Deo volente op elke uitnodiging en achter elk item in onze agenda. Dan wordt het een loze formule. Maar onze houding van afhankelijkheid moet terug te zien zijn in hoe wij spreken en hoe wij plannen maken. Ons vertrouwen op God moet te merken zijn in hoe wij omgaan met de onzekerheid. Want ook al weten we niet hoe morgen eruitziet, we weten wel Wie het in zijn hand heeft.
