
Het Goede leven
Iedereen heeft sterke overtuigingen over de manier waarop we naar de realiteit kijken, maar over het algemeen zijn we ons vaak niet bewust van ons eigen wereldbeeld. Het is als een onzichtbare bril die we dragen om de wereld te interpreteren. Ons wereldbeeld omvat hoe we mensen, de natuur, tijd en ruimte zien, maar ook de relaties tussen al deze elementen.
Om met andere mensen te kunnen werken, is het essentieel om hun wereldbeeld te begrijpen. Dit helpt ons niet alleen hun overtuigingen en acties beter te doorgronden, maar ook beter aan te sluiten bij hun denkwijze.
Het wereldbeeld in Nederland verschilt op veel vlakken van het wereldbeeld in Bolivia. En in Bolivia zelf zijn er veel verschillende wereldbeelden, aangezien het land een rijke culturele diversiteit kent. In de gebieden waar wij actief zijn, is er een sterke invloed van de Quechua-cultuur. Binnen deze cultuur speelt het principe van ‘het goede leven’ (ofwel Sumaj Kawsay) een belangrijke rol.
Harmonie
“Sumaj Kawsay” of “el buen vivir” is een Quechua-concept dat het idee van het goede leven belichaamt. Het gaat om een manier van zijn, een streven naar harmonie met jezelf, de gemeenschap en de natuur. Het idee is dat een volwaardig leven bereikt kan worden door respect te hebben voor jezelf, voor anderen en voor de natuur. Dit concept wordt actief gepromoot in scholen en educatieve programma’s in Bolivia.
Harmonie met de gemeenschap
Leven in harmonie met jezelf betekent dat je goed voor jezelf zorgt: gezond eet, ontspant, en zorgt voor je eigen welzijn. Het betekent niet alleen fysiek welzijn, maar ook emotioneel en spiritueel welzijn.
Harmonie met de gemeenschap gaat verder dan de zorg voor jezelf. Het betekent wederzijds respect en goed samenleven, waarbij de nadruk ligt op samenwerking en gedeelde verantwoordelijkheden. Het principe van Sumaj Kawsay staat haaks op egoïsme en individualisme, en verwerpt een mentaliteit die alleen gericht is op het vergaren van persoonlijke rijkdom. In plaats daarvan wordt de gemeenschap als het hoogste goed beschouwd, waarbij solidariteit en zorg voor elkaar centraal staan.
In balans met de natuur
Een essentieel onderdeel van Sumaj Kawsay is het leven in balans met de natuur. De natuur wordt gezien als een levend wezen, met de aarde – Pachamama – als moeder en bron van alles wat leeft. In deze visie wordt de mens niet gezien als de heerser over de natuur, maar als onderdeel van een groter geheel. Het principe van Sumaj Kawsay moedigt aan om natuurlijke hulpbronnen op een duurzame manier te gebruiken, met respect voor de aarde. Dit kan bijvoorbeeld door het toepassen van traditionele landbouwtechnieken die de ecologische balans bewaren.
Evo Morales, voormalig president van Bolivia, verwoordde het treffend:
“Leven binnen een gemeenschap, een broederschap, en vooral elkaar aanvullen,
zonder mensen die uitbuiten of mensen die uitgebuit worden,
zonder mensen die worden uitgesloten of mensen die uitsluiten,
zonder mensen die worden gesegregeerd of mensen die segregeren.”
Het Goede Leven en de Bijbelse Waarden
Het concept van Sumaj Kawsay biedt veel waardevolle inzichten over hoe we als mensen in harmonie kunnen leven met elkaar en met de natuur. Het benadrukt de gemeenschap boven individualisme en roept op tot zorg voor Pachamama (de natuur), wat elementen zijn die goed aansluiten bij veel Bijbelse waarden. Toch moeten we de spirituele en culturele context waarin dit concept wordt begrepen, goed begrijpen om het effectief te kunnen gebruiken in zending en evangelisatie.
Want vanuit een zendingsoogpunt is de cruciale vraag: Kunnen we het concept van Sumaj Kawsay gebruiken om het Goede Nieuws van Gods koninkrijk te delen? welke elementen van het principe van “het goede leven” komen overeen met de Bijbelse waarden, en welke elementen wijken daarvan af?
Bid voor Bolivia. Bid voor de mensen van dit prachtige en diverse land. Bid dat vanuit het hart van Zuid Amerika een licht mag schijnen voor de rest van de wereld.